DE KOOG - De dwergvinvis die in 2019 bij Texel aanspoelde, heeft het tot het wetenschappelijke toptijdschrift Nature gebracht. Lonneke IJsseldijk van de faculteit Diergeneeskunde (Universiteit Utrecht) schreef met collega’s een artikel over de afwijking van de walvis. Het dier leed namelijk aan scoliose, een vervorming van de ruggenwervel. Scoliose is heel zeldzaam bij walvissen.

Toen de 4 meter lange dode dwergvinvis op 8 juli 2019 op Texel aanspoelde, besloot Ecomare het geraamte van het dier in de collectie op te nemen. Voorafgaand aan het schoonmaken van de botten, ging het kadaver naar Utrecht om door Lonneke IJsseldijk van de faculteit Diergeneeskunde te worden onderzocht. Daar bleek dat de jonge vrouwelijke dwergvinvis een ernstig vergroeide wervelkolom had, een afwijking die scoliose wordt genoemd.

Er is tot nu toe nooit een walvis gevonden die spontaan scoliose heeft ontwikkeld, wat bij bijvoorbeeld mensen wel het geval kan zijn. De onderzoekers ontdekten dat de walvis een door trauma veroorzaakte scoliose had. Dit duidt erop dat het dier op heel jonge leeftijd een grote klap heeft gehad. Hierdoor is de wervelkolom misvormd geraakt en lokaal zelfs gebroken. Dit is niet fataal geweest, maar heeft wel tot vergroeiing geleid. Natuurlijk is het speculeren waar de klap door is veroorzaakt, maar een aanvaring met een schip is niet uit te sluiten en zelfs zeer waarschijnlijk. De onderzoekers hebben hun bevindingen over deze zeer zeldzame scoliose gepubliceerd in een artikel in de Scientific Reports van Nature.

Het dier is vermoedelijk uiteindelijk als gevolg van een nieuw trauma overleden. Bloedingen en zwellingen in de spierlaag op de rug, in het ruggenmerg en het brein duiden op een acuut trauma. Ze lijkt dus kort voor haar dood een tweede, fatale, klap te hebben gehad.

Waarschijnlijk heeftde dwergvinvis door de scoliose moeite gehad met zwemmen en duiken. Het feit dat ze mager was, duidt in elk geval op een tekort aan voeding. Ze woog 530 kilo, wat weinig is voor een walvis van ruim 4 meter. De walvis had wel een laatste maaltje vis in haar maag, zo bleek uit onderzoek van Mardik Leopold van Wageningen Marine Research. Het ging om honderden kleine visjes, maar meer dan ‘een hap’ was het voor deze walvis niet.