1.8 ℃
Waterpeil stapgsgewijs omhoog
Waalenburg is het oudste weidevogelgebied van Nederland en ligt in het hart van Texel. Door het unieke gebied in 2019 ingrijpend te verbeteren krijgt de natuur hier de kans in oude glorie te herstellen. Stapsgewijs wordt het waterpeil jaarlijks opgehoogd, zodat het oorspronkelijke waterrijke natuurgebied terug komt. De provincie Noord-Holland en Natuurmonumenten werken samen aan het natuurherstel in Waalenburg.
Het belang van natte natuur
Om Waalenburg zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de weidevogels, wordt gezorgd voor zoveel mogelijk verschillende bloemen. Een variatie aan bloemen trekt namelijk een diversiteit aan insecten aan, gedurende een lange tijd. Dit is van belang voor jonge weidevogels die zelf hun maaltje bij elkaar scharrelen in het veld. Een gezonde bodem met voldoende vocht is nodig voor de bloemen in Waalenburg. Dit kan bereikt worden door stapsgewijs het waterniveau te verhogen. Een drassige bodem zorgt er ook voor dat volwassen weidevogels voedsel (wormen) goed uit de bodem kunnen krijgen. In een droge en dus harde bodem lukt dat niet. Door het waterpeil te verhogen kan er meer water in Waalenburg worden opgeslagen. In drogere perioden is er dan gedurende een langere tijd meer water en dus voedselaanbod voor de vogels.
Waterafvoer via de oude kreek in 2022
Uiteindelijk krijgt Waalenburg zijn eigen, oorspronkelijke watersysteem terug met waterafvoer via de oude kreek. Momenteel voert het voormalige kanaal (de watergang die de Westerboersweg kruist) nog het water af. Om dit mogelijk te maken volgt er in 2021 eerst een verhoging van het waterpeil. Vervolgens kan het kanaal grotendeels gedempt worden en kunnen de kreken aan elkaar gekoppeld worden. Daardoor neemt de kreek de afwateringsfunctie over. Deze tweede uitvoeringsfase start naar verwachting eind 2022. De kreek in het natte blok (de kreek ten zuiden van De Staart) wordt niet verbonden aan de hoofdkreek.
Eerste keer waterpeil ophogen
In 2020 is voor de eerste keer het waterpeil verhoogd. Er wordt steeds met kleine stappen van ongeveer 20 centimeter verhoogd, met daarna minimaal een jaar lang geen aanpassingen. Dit maakt een zorgvuldige monitoring mogelijk, zowel wat betreft de waterstanden als de reactie van de natuur. Het is bovendien een afspraak geweest met alle samenwerkingspartners om de waterpeilen op deze manier, stapsgewijs, in enkele jaren te brengen om de oorspronkelijke natte natuur terug te krijgen. Er is een zeer uitgebreid netwerk van peilbuizen in Waalenburg om verandering in de grondwaterstand bij te houden. Meer info hierover is te vinden op www.noord-holland.nl/natuurtexel.
Waterpeil ophogen in 2021
Natuurmonumenten is aan zet om voor de tweede peilverhoging de vergunning aan te vragen bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Wederom gaat het om een stap van ongeveer 20 centimeter, waarna een jaar lang wordt gemonitord. De verwachting is dat de vergunning in juli wordt gepubliceerd. Streven is dan om op 1 augustus de vergunde waterpeilen in te stellen. Dat is een kleine klus, waarvoor geen machines het veld in hoeven.
Natuurherstel 2019
De grote inrichtingswerkzaamheden zijn in 2019 afgerond. Het natuurgebied heeft haar open karakter behouden, met meer bloemrijke weiden. Deze weiden zijn door de overgang van zoet naar zout water het leefgebied van bijzondere vogels en planten, zoals zeldzame orchideeën. De oude kreken zijn hersteld, aan de hand van oude kaarten van het vroegere watersysteem. De kreken zijn al zichtbaar op kaarten rond het jaar 1600. Daarnaast zijn kilometers aan natuurvriendelijke oevers gerealiseerd, met name langs de Staart en het fietspad.
Ook de recreatiemogelijkheden zijn vergroot, zodat Texelaars en eilandgasten kunnen genieten van de natuur. Er is een wandelpad dat jaarrond open is en een mooie fietsroute door het gebied. Informatiepanelen geven achtergrondinformatie. Vanuit de 3 nieuwe uitkijkpunten De Hertenkamp, Weegeswaal en Zaandammerdijk, 2 uitkijkplateaus op De Staart én de nieuwe vogelkijkhut Waalenburg bij de Westerkolk zijn er ruime mogelijkheden om de natuur van dichtbij te ervaren.
