TEXEL - De potvissen die in januari 2016 aanspoelde aan de Nederlandse kust - waaronder vijf op Texel - waren uitgehongerd. "Ze konden niet aan eten komen en waren uitgehongerd'', concludeert Lonneke IJsseldijk, mariem biologe bij de Universiteit Utrecht, na onderzoek. Alle vijf de dieren zijn overleden.

Volgens IJsseldijk zijn de dieren niet doodgegaan door menselijk handelen. ''De oorzaak was niet: plastic, een infectie, verstrikking, aanvaring, chemische vervuiling en verandering van de temperatuur van het zeeoppervlak'', aldus de biologe. Wetenschappers hebben de potvissen onderzocht. Het blijkt dat de dieren voor het laatst iets hadden gegeten in Noorse wateren, ruim 1.300 kilometer van de Nederlandse kust vandaan.

Het blijft onduidelijk waarom de potvissen de Noordzee in zijn gezwommen. Volgens IJsseldijk is de Noordzee een 'val' voor diepduikende walvissoorten zoals potvissen. ''De Noordzee is te ondiep voor potvissen. Ze kunnen daar niet goed navigeren door ondiep water en geleidelijk aflopende zandstranden. Ook ontbreekt hier hun voornaamste voedsel: pijlinktvis. Ze waren hier niet in staat om zich te voeden'', aldus de biologe.

Zesde potvis
Twee dagen nadat de eerste vijf potvissen waren aangespoeld, spoelde er nog een zesde aan op het strand van Texel. Deze potvis spoelde al dood aan. "Ik mag toch bidden dat het hierbij blijft'', zei IJsseldijk destijds tegen NH Nieuws.

De Kustwacht probeerde de dieren bij de kust weg te houden met behulp van helikopters. Ook werden er vliegtuigen ingezet om een oogje in het zeil te houden. Deze konden een helikopter of boten naar de potvissen dirigeren als ze te dicht bij de kust zouden komen.

"Domme pech''
Eerder concludeerde IJsseldijk dat de potvissen niet verhongerd waren, maar verdwaald. De dieren hadden een dikke speklaag en etensresten in hun maag. ''Ze waren dus zeker niet verhongerd'', vertelde de biologe. De dieren zouden 'gewoon' een verkeerde afslag hebben genomen en in de Noordzee terecht zijn gekomen, verklaarde de biologe destijds. "En in het ondiepe water van de Noordzee gaat het al snel fout. Domme pech dus."

Nu is inmiddels dus gebleken dat de potvissen wel degelijk verhongerd waren. De dieren zijn drie dagen na het aanspoelen naar de haven van Harlingen gebracht om hier te worden ontleed. De eerste potvis die naar Harlingen gebracht werd, stond op ontploffen.