Sinds 2020 is het waterpeil stapsgewijs opgehoogd, zodat het oorspronkelijke waterrijke natuurgebied terug komt. Op vrijdag 20 januari verrichtten Esther Rommel (gedeputeerde Natuur en Landschap), Teo Wams (Natuurmonumenten) en Siem Jan Schenk (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) de openingshandeling. Waalenburg kan water nu beter opslaan en omgaan met drogere perioden. Dit is gunstig voor de flora en fauna die het natuurgebied rijk is.
Het oorspronkelijke systeem is toekomstbestendig
Sinds het begin van de 20e eeuw is er in Waalenburg veel veranderd door menselijk ingrijpen. Door het dempen en de aanleg van verschillende watergangen is het originele watersysteem verloren gegaan. Door de lage polderpeilen in de sloten werd het gebied droger, wat een bedreiging vormde voor de unieke biodiversiteit in het gebied. Na grondig onderzoek bleek het oorspronkelijke watersysteem van Waalenburg het beste te werken voor de opslag en afvoer van water. Deze kreken trekken in hun originele vorm namelijk veel meer biodiversiteit aan. De watergangen zijn van essentieel belang om vogels van voedsel te voorzien. Door de hogere grondwaterstanden is er meer diversiteit aan flora. Dit trekt weer verschillende soorten insecten aan die voedsel zijn voor veel (weide)vogels. Door het herstel van het originele watersysteem behoudt het gebied zijn waterrijke karakter en is het veerkrachtiger bij extreme weersomstandigheden.
Een ‘nieuwe’ hoofdkreek voor afwatering
In opdracht van de provincie Noord-Holland en in nauwe samenwerking met Natuurmonumenten en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) werden de werkzaamheden in 2019 gestart. Sinds 2020 is het waterpeil in het gebied stapsgewijs opgehoogd, en in 2022 is het originele watersysteem hersteld. Dit werd mogelijk door het dempen van de oude hoofdwatergang. Daarnaast zijn 2 armen van de kreek van voor de ruilverkaveling terug gegraven en aan de hoofdkreek verbonden, zodat de hoofdkreek nu de afwateringsfunctie overneemt. Ook zijn diverse duikers en stuwen geplaatst, waarmee de hoogte van het waterpeil geregeld wordt.
Leefgebied voor orchideeën en weidevogels
Met de openingshandeling, uitgevoerd door de bestuurders van de provincie, Natuurmonumenten en HHNK, is het gebied klaar voor de toekomst. Waalenburg heeft een unieke biodiversiteit die grotendeels afhankelijk is van het drassige grasland, zoals orchideeën en (weide)vogelsoorten zoals de grutto, kievit en kemphaan. Nu de werkzaamheden zijn afgerond, en met het voorjaar op komst, kan de natuur zich verder herstellen.