TEXEL - Het college presenteert de gemeenteraad een toekomstbestendige programmabegroting 2025-2028. De gemeente streeft hierbij naar een balans tussen het behouden en bestendigen van beleid waar nodig en het tonen van lef en ambitie waar dat kan. Om een sluitende meerjarenbegroting vanaf 2026 te realiseren, met een structureel positief karakter, is het nodig om de komende jaren minder kosten te maken en meer opbrengsten te genereren. De Programmabegroting 2025 wordt op 6 november 2024 behandeld door de raad.

“Het was passen en meten, maar het is gelukt. Een sluitende meerjarenbegroting. Net als in de rest van Nederland heeft ook Texel de komende jaren te maken met minder opbrengsten vanuit het Rijk en stijgende kosten voor de uitvoering van de werkzaamheden. Het dwong ons nog meer te focussen op wat nu echt nodig is en wat later kan. Daarbij blijven we inzetten op thema’s die belangrijk zijn voor Texel. Denk aan: duurzaamheid, mobiliteit, wonen, sport en cultuur en een sociaal Texel.”, aldus Cees Hooijschuur, wethouder Financiën.

Structureel evenwicht

Oorspronkelijk resteerde door afname van het gemeentefonds vanaf 2026 een tekort in de begroting van 2024-2027. Doordat het rijk aanpassingen deed in het gemeentefonds, resulteerde dit dat er al vanaf 2025 beduidend minder middelen beschikbaar zijn dan voorheen. Het is daarom noodzakelijk om in de komende jaren een behoedzaam financieel beleid te voeren en oog te houden voor de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid.

Na verwerking van de voorstellen uit de perspectiefnota en programmabegroting 2025, liet de meerjarenbegroting vanaf 2026 een negatief beeld zien van circa € 2,5 miljoen. Dit tekort ontstond onder andere door de korting op de algemene uitkering en een groot aantal budgettaire knelpunten binnen de uitvoering van het bestaande beleid, als gevolg van prijsstijgingen. Denk hierbij aan de extra lasten van jeugdhulpverlening en stijging van personeelskosten door CAO-aanpassingen.

Om dit tekort van € 2,5 miljoen te voorkomen, heeft het college maatregelen genomen om kosten te verlagen en de opbrengsten te verhogen.


Kosten verlagen

In het afgelopen jaar zijn al stappen gezet om de kosten te beperken. Denk hierbij aan het niet volledig doorvoeren van de indexatie op alle budgetten, het verlagen van diverse budgetten en het verhogen van belastingbudget aan de werkelijke opbrengsten.

Ook bij de behandeling van deze programmabegroting zijn voorstellen uit de perspectiefnota opnieuw beoordeeld. Daaruit zijn een aantal voorstellen uit de begroting gehaald. Deze worden later uitgevoerd, aangepast in hoogte dan wel omgezet naar incidentele basis. Zo willen we de druk op de kosten in balans brengen.

Tarieven verhogen

Om een sluitende meerjarenbegroting te realiseren, met een structureel positief karakter, is het onvermijdelijk om de tarieven te verzwaren. Het tarief van de Onroerende Zaak Belasting (OZB) wordt trendmatig verhoogd. Ondanks deze trendmatige verhoging blijft de OZB op Texel alsnog één van de laagste in Nederland.

De afvalstoffenheffing is standaard gebaseerd op de werkelijke kosten, wat zou betekenen dat het tarief aanzienlijk zou moeten stijgen. Het voorstel van het college is nu om het tarief met 9,7% te laten stijgen en eerst goed onderzoek te doen of en hoe het toeristische afval kan worden gescheiden. De overige stijging wordt dan gedekt vanuit de algemene middelen.

Het komende begrotingsjaar wordt gebruikt om te onderzoeken hoe de kosten van afval kunnen worden beperkt op de lange termijn. Inwoners hebben hier invloed op door het afval zorgvuldig te scheiden, dit reduceert kostbare restafvalstromen en draagt bij aan de recycledoelstellingen van de gemeente.

Het Texelvignet wordt verhoogt naar €3,50 per uur, €20,- per dag ,€30,- per week en €40,- per jaar. Met het pakket van aanpassingen wordt er een balans gemaakt tussen inwoner en bezoeker, waarbij de bezoeker bijdraagt via het Texelvignet om gebruik te maken van alle faciliteiten die de gemeente heeft te bieden.

We kunnen ons dan blijven focussen op belangrijke thema’s als duurzaamheid, toerisme, woningbouw en ondersteuning voor inwoners die dit hard nodig hebben. Evengoed blijft Texel één van de voordeligste gemeenten om te wonen en te leven.

Midterm-review

Bij het aanbieden van de programmabegroting wordt ook de midterm-review aangeboden aan de raad. In deze midterm-review staat de stand van zaken over het college-uitvoeringsprogramma (CUP). De algemene conclusie is dat de meeste opdrachten uit de CUP in uitvoering of uitgevoerd zijn. In de midterm-review is ook beschreven dat het college voor een aantal ambities extra wil ondersteunen. Daarvoor is in deze begroting ook ruimte gemaakt.